Xuyên tâm liên – loại cậy có khả năng chữa trị Covid-19

Xuyên tâm liên - Vị thuốc cổ truyền Việt Nam để chữa nhiễm Covid-19 là cây gì?

Xuyên tâm liên là gì?

Xuyên tâm liên là một cây thuốc trong danh sách các vị thuốc y học cổ truyền của y học Việt Nam. Tuy nhiên, với sự tiện dụng của các loại tân dược, các loại thuốc kháng sinh mới đã dần thay thế cho nhiều loại cây thuốc nam bị quên lãng, trong đó có Xuyên tâm liên.

Vậy tại sao Xuyên tâm liên lại có khả năng chữa trị với Covid-19?

Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, Bộ Y tế chính thức cho phép được dùng một vị thuốc nam không xa lạ trong y học cổ truyền để điều trị cho bệnh Covid-19 đó chính là Xuyên tâm liên - một vị thuốc vô cùng quý giá đã bị lãng quên khi các loại kháng sinh mới được ra đời.

Thời gian vừa qua một số đất nước đã đưa Xuyên tâm liên vào việc chữa trị bệnh nhân Covid-19 cho thấy hiệu quả đối với những bệnh nhân ít triệu chứng hoặc nhiễm thể virus nhẹ.

Trong thời kỳ khó khăn thì phương thuốc này đã từng được coi là “thần dược” để chữa tất cả các loại bệnh.

Tuy nhiên, hiện nay Cục Quản lý y dược cổ truyền phối hợp với Cục Khoa học đào tạo làm đề cương thử nghiệm lâm sàng trên một số lượng bệnh nhân nhiễm Covid-19 nhất định, sau đó sẽ tổng hợp báo cáo Hội đồng chuyên môn để tiếp tục kiểm chứng, nếu hiệu quả tốt sẽ sử dụng ở phạm vi rộng.

Việt Nam bây giờ cũng có thể xem xét áp dụng cho dùng Xuyên tâm liên với các đối tượng F1 cách ly tại nhà có dấu hiệu xuống sức...

Thứ trưởng Y tế Trương Quốc Cường cho biết thêm là vị thuốc Xuyên tâm liên đã từng được Trung Quốc, sau đó là Indonesia, Thái Lan, Malaysia… đưa vào điều trị cho các bệnh nhân Covid-19.

Trong công văn 1306 ngày 17 tháng 3 năm 2020 hướng dẫn sử dụng thuốc cổ truyền trong phòng chống và hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp do SARS-CoV-2, Bộ Y tế đưa Xuyên tâm liên vào đơn thuốc Ngân kiều tán dùng trong giai đoạn khởi phát bệnh để giải độc, thăng dương ích khí với liều dùng uống 01 thang một ngày, chia làm 03 lần sau khi ăn.

Đặc điểm nhận dạng của Xuyên tâm liên

Xuyên tâm liên thường mọc thẳng đứng, thân có nhiều đốt, chiều cao thông thường từ 0,3-0,8 mét.

Xuyên tâm liên là cây vùng nhiệt đới có tính hay gọi nôm na là lạnh, vị đắng, có nguồn gốc từ Sri Lanka và Ấn Độ, được di thực và trồng phổ biến ở Nam Á, Đông Nam Á, miền nam Trung Quốc, khu vực Caribe, khu vực Trung Mỹ, châu Úc và khu vực châu Phi. Trong đó Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam là những khu vực trồng nhiều nhất.

Ở Việt Nam, Xuyên tâm liên còn được gọi là nhất kiến kỷ, công cộng, lam khái liên, cây lá đắng, khô đảm thảo, nguyên cộng, hùng bút…

Tiến sĩ Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam cho biết, Xuyên tâm liên có tác dụng kháng nhiều loại vi sinh vật như: virus, ký sinh trùng, nấm, vi khuẩn; chống ung thư, chống viêm, chống oxy hóa … được dùng để điều trị các bệnh về cảm lạnh thông thường, tiêu chảy cấp tính, tăng huyết áp, thủy đậu, bệnh phong, sốt rét, viêm nhiễm, tiểu đường, gan, sốt…

Việt Nam đã có nhiều bài thuốc dùng thảo dược Xuyên tâm liên như trị mụn nhọt, chữa do ho lạnh, hỗ trợ điều trị viêm amidan, hỗ trợ chữa viêm phế quản, rôm sảy…

Đối với Covid-19, kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Trường cao đẳng dược JSS, Ấ Độ (2020) đã cho thấy, các thành phần của Xuyên tâm liên (andrographolide và dihydroxy dimethoxy flavone) có tác dụng chống lại virus Covid-19 bằng cách ức chế enzym protease chính của Covid-19 trong thử nghiệm in silico (sàng lọc thuốc ảo).

Các nhà nghiên cứu khoa học Đại học Jadavpur, Ấn Độ (2020) cũng cho thấy, andrographolide và một số hợp chất khác của Xuyên tâm liên có tác dụng chống viêm hiệu quả và an toàn, có tác dụng tốt đối với nhiễm trùng đường hô hấp trên cũng như có thể làm giảm đáng kể việc sản xuất ra cytokine, chính là một trong các yếu tố gây ra viêm khi nhiễm Covid-19.

Hoa của Xuyên tâm liên thường nở vào dịp tháng 9 đến 10 hàng năm.

Ở Trung Quốc, Xuyên tâm liên được cấp phép sử dụng trong điều trị lâm sàng virus Covid-19 dưới dạng sản phẩm hỗ trợ để chống viêm và kháng virus.

Dựa trên lượng lớn các ca lâm sàng, bài nghiên cứu của nhóm tác giả thuộc tập đoàn dược phẩm Tasly ở Thiên Tân, Trung Quốc (2020) khẳng định, Xuyên tâm liên có công năng thanh nhiệt, giải độc, kháng sinh và chống viêm, có tác dụng điều trị rõ ràng đối với các bệnh đường hô hấp bao gồm virus, viêm phổi và viêm đường hô hấp trên do vi khuẩn.

Trong đó andrographolide có tác dụng chống Covid-19 làm tăng khả năng trong việc điều trị SARS-CoV-2 và có thể làm giảm tác động viêm của bệnh nhân, cải thiện các triệu chứng hô hấp, ức chế virus và cải thiện khả năng miễn dịch của cơ thể… với tính an toàn cao.

Không chỉ có vậy, andrographolide có tác dụng bảo vệ gan và có giá trị lâm sàng để điều trị các bệnh về tim mạch.

Tác dụng chống lại Covid-19 của Xuyên tâm liên được khẳng định hơn khi Viện Nghiên cứu y học cổ truyền Thái Lan công bố kết quả nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng trên các bệnh nhân mắc virus có triệu chứng thể nhẹ như ho, sổ mũi, đau họng hay là nhức đầu...

Nhóm nghiên cứu đã cho bệnh nhân uống 180mg Xuyên tâm liên mỗi ngày, chia đều làm ba lần vào các khung giờ 6h, 14h và 22h, uống liên tục trong vòng 05 ngày.

Kết quả rất khả thi, trong vòng 03 ngày kể từ khi sử dụng Xuyên tâm liên, sức khỏe của các tình nguyện viên mắc virus đều được cải thiện. Mọi triệu chứng của bệnh đã mất sau 05 ngày mà không xuất hiện bất kỳ tác dụng phụ nào.

Đã từng là vị thuốc nam rất phổ biến tại Việt Nam, sau đó Xuyên tâm liên dần bị lãng quên, số lượng còn khá ít.

Vào tháng 05 vừa qua, nhóm các bác sĩ tại các bệnh viện ở Giang Tây, Trung Quốc cũng công bố kết quả nghiên cứu đa trung tâm, ngẫu nhiên và có đối chứng trên 130 bệnh nhân SARS-CoV-2 sử dụng Xuyên tâm liên.

Kết quả cho thấy, các bệnh nhân SARS-CoV-2 sử dụng Xuyên tâm liên giảm đáng kể thời gian bị ho, sốt và thải virus nhanh hơn, rất ít bệnh nhân tiến triển nặng thêm.

Nhóm nghiên cứu không phát hiện được tác dụng phụ nghiêm trọng nào được báo cáo và đi đến kết luận, Xuyên tâm liên an toàn và có hiệu quả tốt trong việc giúp hồi phục của bệnh nhân SARS-CoV-2 mức độ nhẹ đến trung bình.

Các bác sĩ tại Thái Lan khuyến cáo, không dùng Xuyên tâm liên cho phụ nữ có thai, đang cho con bú, những người có vấn đề về thận, gan, những người bị bệnh cao huyết áp.

Vị thuốc này có tính hàn, sử dụng quá liều có thể gây ra tê tay chân, hạ huyết áp… nên cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Liều dùng thông thường từ 05-07 ngày.

TS Giang cũng cho biết, Xuyên tâm liên không khó trồng nhưng hiện sản lượng còn rất là ít ở Việt Nam do nhiều năm bị quên lãng, ít được ghi đơn. Do đó, cần có chính sách khuyến khích bảo tồn, nghiên cứu, trồng và phát triển trở lại vị thuốc này cũng như những loại dược liệu khác.

Tham khảo bài viết gốc xuyên tâm liên tại đây

Nguồn: OPT TRAVEL NEWS